VENT ËD VAL SUSA
Drapò dël Piemont (Inno) di Sergio Donna & Gabriele (Lele) Danesin – The Chamanauts
La fëtta ‘d polenta” di S. Donna & G. Danesin (The Chamanauts)
Canté nòst Piemont | Imn al Piemont
Piemont dev vive
Dammi quella littra. Mario Brusa interpreta Artuffo
Le maje bërnarde
Përdon-me
Ël Burò
Mia Stra
Feuje mòrte
La lenga Piemontèisa d’Argentin-a
Nojèiti Piemontèis che stuma an Argentin-a
Berto Ghia – Pensionà dla Mislen
Andova së stërma la Primavera?
Turin ‘t ses bela
Porton ëd la mia Turin
Mnestra tuti ij di | Minestra tutti i giorni | Todos los dias sopa
Lenga ‘d gat | Lingua di Gatto | Lengua de gato
La stèila filanta | La stella cadente | La estrella fugaz
Sergio Donna recita “Torino”
di Guido Gozzano (1911, I colloqui)
La marcia dij fantassin
Grop gordian
Giardin ëd periferia
Al soldà piemontèis tombà dzor la Sieta
SALUTO AGLI AMICI ARGENTINI CON POESIA “FÀUSS AMIS | TRABUCÈT”
MA CHE CÀUD CH’A FÀ
CIAMPÒRGNA VEJA
LA SIALA E LA FURMIJA
ËL TAMBORNIN
DAL PÒ AL PARANÀ
A LAURËTTA
Paròle mute
Canson për Novèmber
Diventé Sant
San Martin
Amor Romàntich
Sergio Donna si racconta e si svela nel corso di una piacevole chiacchierata di poesia e di lingua piemontese insieme a Max Ponte. Ospite di “Baciati dalle Muse”
Video ch’a fà 13. |
DES MINUTE TRA ‘D NOI. DOE CIANCE CON SERGIO DONNA
FOMNE
Musica di Roberto Lazzarino, parole di Sergio Donna, cantata e suonata da Beppe Novajra
Otogn di Sergio Donna
Messagi d’amor di Sergio Donna
Dossa malinconia di Sergio Donna
Ivo De Palma recita “Arlassà, spali, fongà ‘nt ij pensé” – Montale in piemontese di Sergio Donna
MONTALE AN PIEMONTÉIS (MONTALE IN PIEMONTESE)
Arlassà, spali, fongà ‘nt ij pensé (Meriggiare pallido assorto)
Visualizzazione in grande: https://youtu.be/QUOaOgg4bts
Video ch’a fà 12. |
Leggendo Brero Amor polid e àutre…
Video ch’a fà 11. |
Paròle dë Speransa
L’é mal fé, ’t sas, trové le paròle
’d na Speransa ch’a peussa pasié
costa angossa portà a baticòle,
ch’a l’é greva: an doi fà dobié.
An dà fòrsa tutun ël savèj
che la Bin l’é pì fòrta dël mal,
ché dla Bin i sentoma la sèj,
nòstra arsorsa pressiosa e vital.
S’a l’é vèra che Amor vagnerà,
e i-i chërdoma con fé e sentiment,
tuti ’nsema, convint, animà
da fërventa passion ëd la ment,
i podroma passé sto moment,
e n’ambrass a-i sarà tra la gent:
aria neuva possà da ’n chiet vent
che la pas porterà finalment.
Sergio Donna | 22 Mars 2020
————————————
Glossario:
l’é mal fé: è difficile; pasié: placare; angossa: angoscia; a baticòle: sulle spalle, a cavalluccio; greva: pesante; dobié: piegare in due; la Bin (f): il Bene, l’Amore; sèj: sete; arsorsa: risorsa; vagné: vincere; fé: fede; chiet: cheto, tranquillo (in questo caso: leggero).
Parole di Speranza
È difficil trovar le parole
di Speranza, che possan placare
questa angoscia, pesante fardello
che ci piega la schiena a metà.
Ma ci deve dar forza sapere
che il Bene è più forte del male,
ché del Bene sentiamo la sete
ch’è risorsa preziosa, vitale.
E s’è vero che Amor vincerà,
e crediamo con fede e ardimento,
tutti insieme, convinti, animati
da fervente passion nella mente,
passerà questo triste momento,
e un abbraccio la gente unirà:
aria nuova, ch’è spinta dal vento,
e la pace nel mondo sarà.
SD | 22 Marzo 2020
Video ch’a fà 10. |
Viàtich viòla
‘Nt ël tëbbi dòp mesdì,
as gòd ël sol la viòla.
Co’ ij làver bin slongà,
l’é un parpajon ch’a vòla.
L’é mars, ma smija d’aost
e la sità l’é mòrta,
come a drochèissa ’l mond
come a vagnèissa ’l mal…
Ma la violëtta viòla,
fiorìa dzora ’l lobiòt,
l’é ’n viàtich ëd la fé,
ëd vita a l’è n’anciarm.
Sergio Donna | 19 Mars 2020
———————————–
Viatico viola
Al sole del meriggio,
si crògiola la viola.
Distesi ha i larghi petali:
farfalla par che vola.
È marzo e tutto tace
nella città spettrale.
Sembra che il mondo crolli,
sembra che vinca il male…
Ma quella viola mammola
fiorita sul balcone,
di fede è dolce viatico,
di vita suggestione.
Video ch’a fà 9. |
Farchèt ëd montagna, ëd Nino Costa.
Farchèt ëd montagna
che ‘l vent a compagna
su brich e giassé
la grassa pastura
dle tère ‘d pianura
va nen a cerché.
Sla ponta dle ròche
sla crësta dle fiòche
tra nivola e sol
j’è gnun ch’at mercanda,
j’è gnun ch’at comanda,
‘t ses liber e sol.
Mei sente sla testa
l’afan dla tempesta,
la furia dël tron,
che meuire ‘d cancren-a
tra ‘l fer dla caden-a
e ‘l foètt dël padron.
Nino Costa
Video ch’a fà 8. |
Mare granda, ëd Nino Costa (Fruta madura, 1931).
Mare granda a l’ha sla schin-a
pì dë stanta carlevé,
ma le rëdne dla cassin-a
l’ha pa ancor lassaje andé:
l’é ancor chila ch’a comanda
Mare granda.
Për la stala o për la fnera
për la feuja o për lë liam,
quand ch’a vendo la barbera,
quand ch’as compra ’l verdaram,
sempre chila ch’a marcanda
Mare granda.
J’é pa un fieul, j’é pa na fija,
ch’a s’ancala d’aussé ’l bèch,
ij pì an gamba dla famija
dnans a chila a resto nèch:
veul pa sente ’nsun-a landa
Mare granda.
Bianca, drita, sëcca, ardìa,
con la béssola a rampin,
l’é magara un pòch rupìa,
ma l’ha d’euj parèj dël foin.
Veul pa ’ncora sté da banda
Mare granda.
Sempre l’ùltima a cogesse
e la prima a sauté ’n pé,
gnun la sent a lamentesse,
quand ch’as parla ’d travajé:
tut ël di l’é lì ch’a branda
Mare granda.
Forse a l’é un pòch bërboton-a,
mincatant a l’ha ’l nervos.
Gnanca ’l diav a-j la përdon-a,
quand ch’a-j pias d’aussé la vos:
lassa pa ch’a-j sofio a randa
Mare granda.
Ma a la sèira ant la soa stansa,
quand ch’a prega an ginojon,
tuta quanta la fiolansa
l’ha sò pòst ant j’orassion:
un dòp l’àutr a j’arcomanda
Mare granda.
Nino Costa
Video ch’a fà 7. |
La piuvzin-a ’d mars *
Cò’ an dis a mars la piuvzin-a
mentre a ven giù sclinta e fin-a
dzora le tìvole veje,
sle rame sëcche giù ’nt l’òrt,
sël persi, ’l pruss, e sël fì,
archincà ’d but ch’a smijo d’òr?
An dis: l’invern l’é finì!
An dis: l’invern l’é passà!
Dré ‘d cole nìvole tope,
dré ’d cole nìvole grise
che ‘n cel së s-ciasso, doman,
a-i surtirà n’àutra Prima,
parà d’arbut, con le gale,
con ël sol ciàir e le viole,
e d’àutre fior, bati d’ale,
con crij ëd ni, vòl ëd róndole
e le fior bianche dle màndole.
Cò’ an dis a mars la piuvzin-a
mentre a ven giù sclinta e fin-a
dzora le tìvole veje,
sle rame sëcche giù ‘nt l’òrt,
sël persi, ’l pruss, e sël fì,
archincà ’d but ch’a smijo d’òr?
Canta tut sòn la piuvzin-a:
ij cheur la scoto, content.
An dis tut sòn la piuvzin-a
che a bat a mars sclinta e fin-a
dzora le tìvole veje,
sle rame sëcche giù ’nt l’òrt.
* libera versione in piemontese di Sergio Donna della poesia Che dice la pioggerellina di Marzo? di Angiolo Silvio Novaro
Vìdeo ch’a fà 6. |
L’èira*
M’arcòrdo che d’istà quand j’era cita
’ndasìa al pais, a ca ’d mia granda Rita:
un cit ciabòt, pròpi ant ël cheur dla Granda,
co’ ’j pra e j’autin dzor le colin-e a randa.
Giugavo ’nt l’èira an mes le pole e ij gaj:
sij mur jë siass, e dontrè rës-ce d’aj,
la ciossa co’ ’j pipì, e ij pito e j’anie,
e nòna ch’as tirava sù le manie:
- im la ricòrdo bin, fissa an memòria -
faussèt an man, da l’àutra la sicòria
për j’òche bianche, ch’a rivavo ’d corsa;
përfum ëd pan, le miche tnùe ’nt la borsa,
j’euv ant ël gioch, e ’l bòsch sota la tòpia,
e na cadrega… “Spòstla nen ch’a sòpia!”
*An ëscotand la conta dj’arcòrd d’infansia ëd na mia ansian-a amisa.
Sergio Donna
Vìdeo ch’a fà 5. |
Ël vent e la nìvola
Con tut ël fià che ’l vent l’avìa ’nt la gola
possava con sò buf portandla a spass
na nivolëtta sola, tuta sola,
ant ël bel cel celest dzora Civass.
- I tëm storcion-e tuta la vestin-a!
A ciosionava chila al vent brios.
- At pèisa ’n pò nen tròp sta bambasin-a,
che quàich sartòiria a l’ha cusite adòss?
- ’T ses càud! – chila a-j rispond con soa vosin-a.
- Për mi ’t ses tròp vestìa – ël vent la cissa.
La nivolëtta as gava la mantlin-a:
l’avìa ’nt ël ciò col vent n’idea balòssa…
Restà ’nt ël cel mach pì na macia bleu…
gnanca pì ’l temp ’d podèje dì n’adieu.
Sergio Donna
Vìdeo ch’a fà 4. |
Borich
’Dcò quand che bin i faso
am diso ch’i son n’aso.
A brajo come d’aso
e mi stagh ciuto e taso.
Con le man spòrche ’d ruso
stan lì a feme ’l muso:
am diso ch’i son tuso
con j’euj pien ëd caluso.
Amëtto mia ignoransa,
ma’ndrinta mia stansa,
armà ’d santa passiensa,
a pòst con la cossiensa!
Va bin: mi sarai n’aso
ma i studio lòn ch’i faso.
Combin ch’as sento “chic”,
saran pa lor borich*?
*Borich = aso
Sergio Donna
Vìdeo ch’a fà 3. |
La monia quacia
L’é sempre vestìa ’d nèir la monia quacia,
l’é bin trucà, polida la mostacia:
a l’ha ’l rossèt sij làver, e sla facia,
në sguard nossent, genit, sensa na macia.
Come ’n can luv quacià a la cocia ’nt l’èira,
a smija ch’a deurm, da la matin a sèira,
ma se quaidun s’avzin-a tròp a l’uss
sensa ch’a l’abia ’ncor tocà ’l tabuss,
a braja, a bàula, a fà ’n bordel da mat
e a-j sàuta a còl, mach con n’arsàut, dë scat,
così la monia quacia, st’eva cheta,
sempre a l’avàit, ël moment giust a speta
për mord-te ’l còl, sparlete da darera,
con soa mostacia fàussa e bruta cera.
Glossario:
monia quacia: acqua cheta, santerellina, persona falsa (letteralmente, monaca accovacciata) | mostacia: muso, faccia, maschera | quacià: accovacciato | cocia: cuccia | èira: aia | tabuss: batacchio | arsàut: balzo, salto | eva cheta: acqua cheta | a l’avàit: in agguato | cera: viso
Sergio Donna
Video ch’a fà 2. |
Na ràira marcansìa
Se a-j vendèisso a etto,
magara dal droghé,
bel deuit e cortesìa
pa gnun che a-j caterìa.
E sempi a l’é ’l përché:
pì gnun ch’a sà còs sia
sta ràira marcansìa.
Ëd coj bej temp d’antan,
òh che malinconìa!
Sergio Donna
Vìdeo ch’a fà 1. |
Seugn (Dròla fantasìa)
(Dròla fantasìa)* | testo musicato da Bruno Baudissone
Vorìa canté ’nt ël cel come na lòdola
ij ritornej pì bej e tut da sol;
volé për tut ël di come na róndola
lassù tra j’arsivòli, vers ël sol.
Subjé sna rama come n’arsigneul,
content d’esse ant ël mond e sansossì;
sauté dzor la ringhera d’un pogieul
come un merlòt ch’a l’é fërmasse lì.
Vorìa vive ’nt un mond sensa pì neuje:
cheuje ’nt ij pra ciochëtte a sent a sent
e peui fërmeme ’n pò a scoté le feuje
ch’a bogio ’nt l’aria, carëssà dal vent.
Lo sai, l’é mach na dròla fantasìa:
ma costa a l’é la blëssa dla poesìa.
Glossari:
arsivòli: fantasticherie | subié: fischiare | arsigneul: usignolo | merlòt: piccolo merlo | neuje: noie, fastidi | scoté: ascoltare | dròla: strana, curiosa | blëssa: bellezza
Sergio Donna